Horrela funtzionatzen du elektrolizagailu batek: duela bi mendeko teknologia etorkizun berdeenera bidaiatzeko
Zientziaren eta industria kimikoaren mirari txiki bat da. Elektrolizagailua alkimista moderno bat bezalakoa da, baina ez du beruna urre bilakatu nahi, ur molekulak energia baizik. Sinpletasuna da bere magia: elektrizitatea, ura eta bi mendez findutako teknologia, etorkizun berdeago baterantz garamatzana. Jakin nahi duzu nola funtzionatzen duen?
Funtsean, elektrolizagailu bat elektrolisia egiten den gailu bat da; alegia, substantzia bat osagai primarioetan deskonposatzeko elektrizitatea erabiltzen duen prozesu kimikoa. Kasu honetan, uraren (H2O) osagaiak bereizteko erabiltzen da: hidrogenoa (H2) eta oxigenoa (O2).
Elektrolisiaren teknikak, modernoa dela ematen badu ere, 224 urteko historia du. Alessandro Voltak (1799) pila elektronikoa asmatu eta handik denbora gutxira sortu zen. Anthony Carlisle eta William Nicholson britainiarrek, aurkikuntza berri hori aplikatzean urak zuen portaerak aztoratuta, uraren lehen elektrolisia burutu zuten 1800eko maiatzaren 1ean. Modu horretan, korronte elektriko bat aplikatzean, ura hidrogenoz eta oxigenoz deskonposatzen zela ikusi zuten pilaren elektrodoetan. Geroago, 1834. urtean, Michael Faradayk elektrolisiaren legeak garatu eta argitaratu zituen, eta haren izena daramate.
Orduz geroztik, prozedura perfekzionatu egin da, eta iraunkortasun energetikora garamatzan bideetako bat izatera iritsi da. Industrian aplikazio ugaritan erabiltzeaz gain (aluminioaren ekoizpenean edo galbanoplastiako tratamenduetan), elektrolisiak gasak erauzten uzten du, eta horiek erregai berriztagarri bezala erabil daitezke.
Electrolizador Petronor en Muskiz (Foto: Petronor-Repsol)
Petronorreko elektrolizagailua: horrela sortzen du hidrogeno berriztagarria
Petronorren, EEErekin (Energiaren Euskal Erakundea) eta Repsolekin lankidetzan inauguratu berri den elektrolizagailua mugarri garrantzitsua da energia garbiagoa eta errespetu handiagokoa bilatzeko. Proiektu aitzindari horrek Hidrogenoaren Euskal Korridorearen (HEK) hasiera ez ezik, eskualdean hidrogenoaren ekoizpena ere markatzen du.
Gainera, gertuko adibide gisa balio digu elektrolizagailu batek nola funtzionatzen duen erakusteko. Uretan murgildutako bi elektrodo dira: anodoa eta katodoa. Korronte elektriko bat aplikatzen denean, hidrogenoa eta oxigenoa askatzen dituzten erreakzio elektrokimikoak gertatzen dira. Hona hemen laburpen bat:
Fisikoki, elektrolizagailu batek seriean akoplatutako hainbat gelaxka ditu, ponpekin, potentzia-elektronikarekin, gas-bereizgailuekin eta beste osagai osagarri batzuekin batera; tartean, biltegiratzeko andelak, prozesua osatzen dutenak.
Bestetik, sortutako hidrogeno eta oxigeno kopuruak lotura zuzena du aplikatutako potentzia elektrikoarekin eta elektrolizagailuaren funtzionamendu-denborarekin. Ekoizteko gaitasuna ere elektrolisi-prozesuaren tamainaren, diseinuaren eta eraginkortasunaren araberakoa da.
Modu horretan, egungo erronka da elektrolizagailu eraginkorragoak garatzea, industrian hidrogenoa erabiltzea bultzatzeko eta hidrogenozko erregai-pilak hartzeko. Nabarmendu behar da hidrogenoa erretzeak ez duela karbono dioxidoa (CO2) sortzen, ur-lurruna baizik, eta horrek emisioak izugarri murrizten ditu.
Ezbairik gabe, Euskadik hidrogeno berdearen ekoizpena eta erabilera gidatzeko potentzial izugarria du. Elektrolizagailuen teknologiaren alde apustu egitean, funtsean, potentzial horretan inbertitzen ari gara. Beste behin, zubi bat eraikitzen ari gara zientziaren eta iraunkortasunaren artean, kimika gure gida izan daitekeela erakutsiz, etorkizun energetiko garbiagoa eta iraunkorragoa izan dezagun.
