Azido sulfurikoa: behar-beharrezko substantzia izarra kimikaren industrian
Substantzia korrosiboa da eta bere elaborazio, garraio eta biltegiratze jarduerek segurtasuna muturreraino eramatea eskatzen dute. Hala ere, industria eskalan eginiko azido sulfurikoaren aurkikuntzarik eta elaboraziorik gabe, egun ezingo genituzke ulertu XVIII. mendetik industrian lortutako aurrerapen ugari.
Gaur egun azido sulfurikoa (H2SO4) munduan gehien ekoizten eta erabiltzen diren substantzia kimikoetako bat da. Industrializazioan zehar bere garrantzia hain handia izan denez eta izaten jarraitzen duenez, substantzia kimiko honen ekoizpenak herrialde bakoitzean bere aurrerapen industrialaren maila neurtzeko parametro modura balio izan du.
Gaur egun urtean 300 milioi tona inguru elaboratzen dira eta sektore industrial ugaritan ageri da: industria kimikoan beste substantzia batzuen sintesirako; nekazaritza eta kimika arlokoan ongarriak ekoizteko; petrokimikoan aldiz, petrolioa fintzeko katalizadore bezala erabiltzen da. Horrez gain, detergenteen eta hustubide-garbigarrien, herri lanetarako zein meatzaritzarako lehergaien ekoizpenean, metalen, paperen, egurren eta ehun-gaien tratamenduan erabiltzen da, besteren artean.
Bitrioloaren izpiritua
Azido sulfurikoaren aurkikuntza Jabir ibn Hayyan alkimista arabiarrak garatu omen zuen VIII. mendean. Jarraian Erdi Aroan zehar aztertua izan zen Europan; bitriolo olioa edota izpiritua esaten zitzaion, latinetik datorren “vitreus” (kristala) hitzaren harira, sulfato–gatzekin lotura izanik, bere ekoizpenaren oinarri izateagatik. Jadanik XIII. mendean bitrioloa substantziek bere bidez erreakzionatu zezaten erabiltzen zen.
XVIII. mendearen erdira arte, substantzia honen ekoizpena kristalezko ontzi garesti eta delikatu batzuetan garatzen zen. Sufrea (S) eta potasio nitratoa (KNO3) erretzen ziren, ur-lurruna lagun. 1746an, John Roebuckek, hauskaitzagoak, emankorragoak eta ekonomikoagoak izango ziren berunezko ganberetan ekoizteko metodo bat garatu zuen, bere industrializazioari nabarmenki hedatzeko bidea emanez.
1831ean Peregrine Phillips saltzaileak azido sulfuriko kontzentratuago eta ekonomikoago bat lortzeko prozesu bat (kontaktu-prozesua) patentatu zuen. Gaur egun azido sulfurikoaren hein handiena metodo honen bidez lortzen da, eta eskuratu ahal izateko katalizatzaile bat (banadio oxidoa) erabili ohi da.
Infografia honetan, azido sulfurikoaren ezaugarri nagusienen eta bere manipulazioan zehar kontuan hartu beharreko arreten gaineko laburpen bat ikus dezakezu:
Azido sulfurikoaz jakin behan duzun guztia
WeylChem
Baina azido sulfurikoaren benetako adituez hitz egiteko, WeylChem Bilbao aipatu behar dugu. Kanpoko Portuan kokatutako Zierbenako solairuan, urtean azido sulfurikoaren 400.000 tona metriko elaboratzeko ahalmena dute.
Erabilitako lehengaia oinarrizko sufrea da, ia bere osotasunean, industria petrokimikoarekin eta Petronor bezalako findegiekin lotutako desulfurazio prozesuetatik datorrena.
Gainera, sufrearen errekuntzan sortutako beroa aprobetxatuz, energia elektrikoa sortzen dute bere prozesu propiotarako edota gure etxeak eta industriak elikatzeko. Hain zuzen, solairuko diru-sarreren % 25 inguru elektrizitatearen ko-sorkuntzatik eratortzen dira.
Ikus dezakezunez, azido sulfurikoaren gaineko jarduerak industria multzoan erabilera itzela du. Sektore hau etengabe berrasmatzen ari da bere errekurtsoak maximizatzeko eta halaber bere jasangarritasun profilean garatzen jarraitzeko.
